رضا عطاران، یک اردیبهشت‌ماهی است که در سال 1347 و در شهر مشهد چشم به جهان گشوده است. او یکی از هنرپیشه‌ها و فیلم‌نامه‌نویس‌های سینما و تلویزیون ایران است که با آثار طنز تلویزیونی دهه هفتاد مهران مدیری به مخاطبان تلویزیونی معرفی شد. عطاران را یکی از بازیگران پرفروش سینما لقب داده‌اند. فیلم‌هایی که با حضور او ساخته شده است، فروش بالایی را تجربه کرده و گیشه‌های داغی داشته‌اند. او همچنین در رزومه خود، تجربه کارگردانی چند فیلم را نیز ثبت کرده است.
رضا عطاران را باید یکی از مطرح‌ترین مشهدی‌های سینمای ایران دانست. از «کلاه قرمزی و سروناز» و «من سالوادور نیستم» تا «نهنگ عنبر» و فیلم سینمایی «روشن» – که آخرین فیلم او در قرن سیزدهم هجری شمسی است – این‌ها، بخشی از کارنامه موفق او در سینمای ژانر طنز ایران در طول دوره فعالیتش هستند. شایان ذکر است که او تاکنون چند سیمرغ بلورین از جشنواره فیلم فجر دریافت کرده است. اما جایزه‌ای در عرصه سینمای بین‌المللی ندارد.
در این پست از مجله اینترنتی تاپریلا، نگاهی داریم به آثار و فعالیت‌های این طنزپرداز سینمای ایران. اگر شما مخاطب گرامی، با مجموعه‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی رضا عطاران، آشنا هستید و نظر و دیدگاهی در رابطه با او و آثارش دارید، لطفاً نظر یا دیدگاه خود را، از طریق بخش کامنت در انتهای این نوشتار به اشتراک بگذارید. در ادامه با ما همراه باشید.
آشنایی با زندگی شخصی رضا عطاران
همان‌طور که گفته شد، رضا عطاران 10 سال پیش از انقلاب و در تاریخ بیستم اردیبهشت‌ماه، به دنیا آمده است. او اصالتاً اهل شهرستان کاخک در استان خراسان رضوی است و مادرش را در زلزله‌ای که در این شهر رخ‌داده از دست داد. رضا دو خواهر بزرگ‌تر و یک برادر کوچک‌تر از خود دارد و فرزند سوم خانواده‌ی عطاران به شمار می‌آید.
رضا عطاران اگرچه دیپلم خود را در رشته اقتصاد گرفت، اما تحصیلاتش را در رشته طراحی صنعتی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران – جایی که فارغ‌التحصیلان مطرحی چون اصغر فرهادی (فیلم‌ساز اسکاری ایرانی) داشته – ادامه داد و آن را بی‌نتیجه، رها کرد، سپس به هنر هفتم روی آورد. او قبلاً در مصاحبه‌ای گفته بود که یکی از دلایل انتخاب رشته کارشناسی طراحی صنعتی در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، تنها اصرار خانواده بوده و نه علاقه شخصی! به نظر می‌رسد که روی آوردن عطاران به هنر هفتم یا سینما، یکی از بهترین انتخاب‌های او در طول زندگی‌اش بوده است؛ زیرا او با این انتخاب، به جایگاهی رسیده که خیلی‌ها آرزویش را دارند.
رضا عطاران در دهه سوم زندگی‌اش (20 تا 30 سالگی)، کار هنری را از صحنه تئاتر آغاز کرد. به قول هنرمندان هنرهای نمایشی، او خاک صحنه تئاتر را خورده و تا سال 1371، در عرصه تئاتر فعالیت داشته است. او بعدها در سن 30 سالگی، یعنی در سال 1373 با یک بازیگر به نام فریده فرامرزی ازدواج کرد. آنها ـ تا زمان نگارش و انتشار این مقاله ـ هیچ فرزندی ندارند.
درباره همسر رضا عطاران
فریده فرامرزی متولد دی‌ماه سال 1350 در شهر کرج بوده و 3 سال از همسرش کوچک‌تر است. همان‌طور که گفته شد، او یک بازیگر است. شاید بتوانید فریده فرامرزی را به‌خاطر بازی در سریال «بزنگاه» (در نقش مریم که همسر جداشده‌ی نادر بود) و در فیلم‌های «استراحت مطلق» و «صندلی خالی» به یاد بیاورید.
فریده فرامرزی به‌خاطر بازی در فیلم «صندلی خالی»، جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را از آنِ خود کرده است. شایان ذکر است که رضا عطاران بیش‌ترین همکاری را با او در آثار هنری‌اش داشته است. از حواشی فعالیت‌هایی که این زوج هنری باهم داشته‌اند، می‌توان به این مورد اشاره کرد که عبدالرضا کاهانی، کارگردان فیلم «استراحت مطلق» در اسفندماه سال 1393 اعلام کرد که یکی از دلایل تماس‌های بدنی بین رضا عطاران و هنرپیشه زن فیلم، این بوده است که آنها زن و شوهر واقعی هستند. البته برخی از سکانس‌های این فیلم از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، با اصلاحاتی همراه شده بود.
شروع فعالیت حرفه ای رضا عطاران در عرصه طنز سینمایی
نخستین حضور تلویزیونی رضا عطاران، در مجموعه «بیداران» بود که به سال 1369 بازمی‌گردد. او در این فیلم روبه‌روی دوربین اصغر عبدالهی رفت. سپس حضورش در مجموعه‌های طنز «ساعت خوش» و «پرواز 57» – که هر دوی آنها را مهران مدیری کارگردانی کرده است – به سکوی پرتابش بدل شد. اینجا بود که نام رضا عطاران برای بسیاری از ایرانیان به نامی آشنا تبدیل شد.
فعالیت حرفه ای رضا عطاران در دهه هفتاد شمسی
همان‌طور که اشاره شد، رضا عطاران در دهه شصت، بیشتر در تئاتر فعالیت داشت؛ اما در اوایل دهه هفتاد، با نقش‌آفرینی در مجموعه‌های «ساعت خوش» و «پرواز 57»، فعالیت خود را به عرصه تلویزیون کشاند. یکی از پرمخاطب‌ترین مجموعه‌های تلویزیونی دهه هفتاد که عطاران در آن حضور داشت، سریال «ساعت خوش» بود که این سریال، در عرصه طنز سینمایی یک نوع ساختارشکنی محسوب می‌شد؛ به‌همین‌خاطر توانست بینندگان زیادی پیدا کند. عطاران پس از نقش‌آفرینی در سریال «ساعت خوش»، این بار در مجموعه «سال خوش» و بازهم به کارگردانی مهران مدیری روبه‌روی دوربین رفت. او علاوه بر بازیگری در این مجموعه، به‌عنوان نویسنده و تهیه‌کننده نیز فعالیت داشت.
چندی بعد، او برای بازی در سریال «دنیای شیرین» – که از شبکه اول سیما پخش می‌شد – روبه‌روی دوربین رفت. این سریال را – که در سال 1376 پخش می‌شد – بهروز بقایی کارگردانی کرد. بد نیست بدانید که «دنیای شیرین» برای گروه کودک و نوجوان ساخته شده بود. از دیگر بازیگرانی که در سریال «دنیای شیرین» با رضا عطاران هم‌بازی بودند می‌توان به: رضا فیاضی، سهیلا عزیزی، علیرضا رئیسی، زهرا جواهری، اشکان اشتیاق و سپهر آزادی اشاره کرد.
رضا عطاران پس از اولین حضورش در شبکه اول سیما، این بار، برای بازی در سریال «سرزمین سبز» به شبکه دو رفت. کارگردان این سریال بیژن بیرنگ بود. عطاران در این سریال، با مرحوم استاد خسرو شکیبایی و رامبد جوان (مجری برنامه خندوانه شبکه نسیم) هم‌بازی بود.
عطاران، مدتی بعد بازهم به شبکه اول سیما بازگشت اما این بار نه به‌عنوان یک بازیگر بلکه در مقام یک کارگردان. «سیب خنده» نام اثری بود که او در سال 1376 آن را کارگردانی کرد. این مجموعه تلویزیونی نیز همانند «دنیای شیرین»، برای رده سنی کودک و نوجوان روی آنتن رفت. شایان ذکر است که عطاران علاوه بر کارگردانی، در نقش نویسنده این مجموعه تلویزیونی نیز فعالیت داشت.
عطاران یک سال بعد (1377) مجموعه «مجید دلبندم» را نویسندگی و کارگردانی کرد. او همچنین به‌عنوان بازیگر در این مجموعه ظاهر شد. از دیگر بازیگران مجموعه‌ی به‌یادماندنی «مجید دلبندم» می‌توان به: مجید صالحی، زیبا بروفه، یوسف تیموری، حمید لولایی، سید جواد رضویان، بهراد خرازی اشاره کرد.
آخرین فعالیت هنری رضا عطاران در دهه هفتاد، به سال 1379 بازمی‌گردد که وی مجموعه «قطار ابدی» را کارگردانی نموده و به‌عنوان بازیگر نیز روبه‌روی دوربین ظاهر شد. این مجموعه، درواقع یک جور شوخی با داستان‌هایی چون حسن کچل، شهرزاد قصه‌گو و رابین هود بود. شایان ذکر است که از «قطار ابدی» به‌عنوان یکی از موفق‌ترین مجموعه‌های تلویزیون یاد می‌شود.
همان‌طور که تاکنون متوجه شده‌اید، رضا عطاران تنها یک بازیگر در عرصه طنز نیست؛ بلکه فعالیت‌های دیگری نظیر نویسندگی را در رزومه خود دارد. اگر شما نیز استعداد و خلاقیت نویسندگی را در خود کشف نموده‌اید و یا علاقه‌مند به یادگیری شیوه‌های مختلف نویسندگی هستید، پیشنهاد ما به شما، استفاده از مجموعه آموزش نویسندگی خلاق در وب‌سایت فرادرس می‌باشد. همچنین مجموعه آموزشی داستان‌نویسی فرادرس نیز می‌تواند نقطه شروع خوبی است. با دیدن این ویدئوهای آموزشی، می‌توانید با اصول اولیه این هنر آشنا شده و استعدادهای خود را در این حوزه بارور نمایید.
بخشی از درآمد رضا عطاران، این کمدین محبوب و پرفروش سینما و تلویزیون ایران، از راه فیلمنامهنویسی نیز بوده است. فیلمنامهنویسی نیاز پروش ایده، چگونگی خلق داستان، چگونگی نگارش صحنه‌ها و دیالوگ‌ها دارد که عطاران در آثار موفق خود این المان‌ها را به‌صورت جذابی به تصویر کشیده است. شما نیز اگر علاقه دارید که در حوزه فیلمنامهنویسی، اطلاعات بیشتری کسب کنید، با اصول و مبانی و شیوه فیلمنامهنویسی علمی، حرفه‌ای و صحیح آشنا شوید و شروع به نوشتن اولین فیلم‌نامه خود نمایید، پیشنهاد ما استفاده از مجموعه آموزش فیلمنامهنویسی در وب‌سایت فرادرس است که لینک‌های آن در ادامه خدمت شما ارائه شده است.
تنها اثر سینمایی که رضا عطاران در دهه هفتاد، در آن فعالیت داشت، فیلم «کلید ازدواج» به کارگردانی داوود موثقی، محصول سال 1377 است. او در این فیلم، در کنار علیرضا خمسه (بابا پنجعلی سریال نوروزی پایتخت در شبکه اول سیما) و نادر سلیمانی نقش‌آفرینی نمود.
فعالیت حرفه ای رضا عطاران در دهه هشتاد شمسی
رضا عطاران در دهه هشتاد بسیار فعال بود. او اولین فعالیت دهه هشتادِ خود در تلویزیون را با حضوری افتخاری در سریال پربیننده «زیر آسمان شهر» به کارگردانی مهران غفوریان – به‌عنوان بازیگر مهمان – رقم زد. عطاران، علاوه بر بازیگر افتخاری، یکی از اعضای تیم نویسندگان «زیر آسمان شهر» بود و در نوشتن سناریو نیز همکاری می‌کرد. گفته شده که طراح کلیه کاراکترهای سریال زیر آسمان شهر، رضا عطاران بوده است.
او یک سال بعد یعنی در سال 1382، مجموعه طنز «کوچه اقاقیا» را ساخت. در آن بازی کرد و جزو تیم نویسندگان نیز بود. داستان این سریال، درباره پیرمردی به نام نصرت‌خان است که همسرش را چند سال پیش از دست داده است و گهگاهی به خوابش می‌آید. همسرِ پیرمرد، در این خواب‌ها درباره مسائل مختلفی با او صحبت می‌کند و همین امر باعث نگرانی فرزندان پیرمرد شده است. حضور فرزندان در کنار پیرمرد، به‌عنوان یک خانواده، باعث ایجاد ماجراهای طنزی می‌شود که کلیت این مجموعه را تشکیل می‌دهد. در مجموعه طنز «کوچه اقاقیا» بازیگرانی همچون: منوچهر نوذری، باقر صحرارودی، شهاب عسگری، رضا شفیعی‌جم، یوسف تیموری، علی صادقی، ساقی زینتی، روشنک عجمیان، کتایون امیرابراهیمی و مجید صالحی با رضا عطاران هم‌بازی بودند. شایان ذکر است که این سریال، موفق شد تعداد مخاطبان بالایی به‌دست آورد.
عطاران، یک سال بعد از «کوچه اقاقیا»، یعنی در سال 1383 سریال طنز «خانه‌به‌دوش» را کارگردانی کرد. او در این سریالِ کمدی خانوادگی – که از شبکه سوم سیما پخش می‌شد – به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی (در نقش احمد) حضور یافت و نویسندگی اثر را نیز عهده‌دار شد. داستان این سریال درباره شخصی فقیر و کم‌بضاعت به نام ماشاءالله است که نقش آن را حمید لولایی بازی می‌کند. ماجراهایی پیش می‌آید که احمد و ماشاءالله قصد دارند به مالزی بروند که درگیر یک سری مشکلات می‌شوند و از سفر بازمی‌مانند. از دیگر بازیگران این مجموعه می‌توان به: علی صادقی، مریم امیرجلالی، آناهیتا همتی، غلامحسین لطفی، بهنوش بختیاری و فلور نظری اشاره کرد. بسیاری از افراد با دیدن این فیلم، هنوز می‌خندند و آهنگ تیتراژ پایانی آن را که مجید اخشابی اجرا کرده بود، هنوز به عده‌ای یک حس نوستالوژی را هدیه می‌دهد.
در سال 1385 در مجموعه تلویزیونی «کتاب‌فروشی هدهد» به کارگردانی مرضیه برومند، شاهدِ بازی رضا عطاران – به‌عنوان بازیگر مهمان – بودیم. او در همان سال سریال «ترش و شیرین» را ساخت که در نوروز 1386 از شبکه سوم سیما پخش شد.
سریال «بزنگاه» که در رمضان سال 1387 از شبکه سوم سیما پخش می‌شد، از دیگر آثار رضا عطاران است. او علاوه بر کارگردانی این فیلم، به‌عنوان بازیگر اصلی نیز روبه‌روی دوربین ظاهر شد. نویسندگان این سریال، سروش صحت و ایمان صفایی بودند. جالب است بدانید که «بزنگاه» آخرین ساخته‌ی رضا عطاران در تلویزیون بود و از اواخر دهه هشتاد تا اوایل سال 1400، شاهد حضور او در تلویزیون نبوده‌ایم.
شایان ذکر است که سریال‌هایی که تاکنون نام بردیم، هریک به‌نوعی سبب هرچه بیشتر شدن شهرت رضا عطاران در میان مردم ایران گردید. البته او در دهه هشتاد به‌جز سریال‌های تلویزیونی، در فیلم‌های سینمایی نیز حضور داشت.
فیلم «سیندرلا» به کارگردانی بیژن بیرنگ و مسعود رسام، دومین فیلم سینمایی است که رضا عطاران در آن نقش‌آفرینی کرده است. این فیلم محصول سال 1380 است که رضا عطاران در آن با مرحوم پوپک گلدره و رامبد جوان هم‌بازی بود. گفتنی است که بازی خوب این بازیگران باعث شد تا «سیندرلا» فروشی خوبی را تجربه کند.
رضا عطاران یک سال بعد به‌عنوان هنرپیشه در فیلم «کلاه قرمزی و سروناز» به کارگردانی ایرج طهماسب حضور یافت و سپس در فیلم‌هایی چون: «هوو» محصول 1384 به کارگردانی علیرضا داوود نژاد و «کلاهی برای باران» محصول 1385 به کارگردانی مسعود نوایی دیده شد.
پرکارترین سال فعالیت هنری رضا عطاران در دهه هشتاد، سال 1386 بود که در 5 فیلم سینمایی نقش‌آفرینی کرد. این 5 فیلم عبارت‌اند از: «تیغ زن»، «قرنطینه»، «خروس‌جنگی»، «توفیق اجباری» و «تسویه‌حساب»، که همگی در سال 1386 اکران شدند. بد نیست بدانید که از بین این 5 فیلم، «خروس‌جنگی» فروش بهتری را تجربه کرد.
رضا عطاران دو سال بعد یعنی در سال 1388 در فیلم «نیش زنبور» روبه‌روی دوربین علی سرتیپی رفت. عطاران در این فیلم، به‌عنوان یکی از سه نقش اصلی، در کنار رضا کیانیان و مریلا زارعی به ایفای نقش پرداخت. بد نیست بدانید که «نیش زنبور» در همان سال حدود 2 میلیارد تومان فروش کرد.
عطاران در آخرین سال دهه هشتاد، در فیلم «اسب حیوان نجیبی است» به کارگردانی عبدالرضا کاهانی حضور یافت. البته در همان سال در فیلم «ورود آقایان ممنوع» نیز با رامبد جوان همکاری کرد.
فعالیت حرفه ای رضا عطاران در دهه نود شمسی
دهه نود شمسی، دهه‌ی خداحافظی رضا عطاران از جعبه جادویی است. اما حضور پررنگ او را در بسیاری از فیلم‌های پرفروش سینمای ایران در دهه نود مشاهده کردیم.
عطاران در سال 1390 فیلم «خوابم می‌آد» را کارگردانی و در آن بازی نیز کرد. بازیگرانی که او را در این فیلم همراهی کردند، اکبر عبدی، مریلا زارعی، ویشکا آسایش و سروش صحت بودند. رضا عطاران به‌خاطر کارگردانی «خوابم می‌آد» در سی‌اُمین دوره جشنواره فیلم فجر، برنده جایزه بهترین کارگردانی بخش نگاه نو و به‌خاطر بازی در این فیلم، برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد شد.
عطاران در همان سال و این بار در فیلم «بی‌خود و بی‌جهت» روبه‌روی دوربین عبدالرضا کاهانی رفت. بازیگرانی که او را در این فیلم همراهی کردند، پانته‌آ بهرام، نگار جواهریان، احمد مهران‌فر، علی استادی و محمد کارت بودند. فیلم «بی‌خود و بی‌جهت» در سی‌امین دوره جشنواره فیلم فجر در بخش سینمای ایران حضور داشت. رضا عطاران به‌خاطر بازی در این فیلم، نامزد دریافت سیمرغ بلورین برای بهترین بازیگر نقش اول مرد از جشن انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران گردید. شایان ذکر است که توزیع‌کننده این فیلم «نسیم صبا» بود.
نخستین تجربه همکاری رضا عطاران با داریوش مهرجویی، فیلم «چه خوبه که برگشتی» بود. این فیلم در خرداد 1392 توسط «فیلمیران» منتشر و توزیع شد. ماجرای این فیلم برگرفته از داستان نزاع ایوان ایوانویچ و ایوان نیکیفورویچ از نیکلای واسیلیِویچ گوگول است. گوگول یکی از بزرگترین نویسندگان روس و بنیانگذار سبک رئالیسم انتقادی در ادبیات روسیه و یکی از بزرگترین طنزپردازان جهان نیز بود. بازیگرانی که با عطاران در این فیلم هم‌بازی بودند، حامد بهداد، مهناز افشار، حسن پورشیرازی، رؤیا تیموریان، همایون ارشادی و علیرضا جعفری بودند.
بهروز شعیبی دیگر کارگردان سینمای ایران است که رضا عطاران در دهه نود با او همکاری داشت. عطاران در سال 1392 در فیلم «دهلیز»، روبروی دوربین بهروز شعیبی رفته بود. او در این فیلم با هانیه توسلی هم‌بازی شد و بازیگرانی همچون: محمدرضا شیرخانلو، سعید چنگیزیان، شاهرخ فروتنیان، نگار عابدی، افسانه چهره‌آزاد با آن دو در این فیلم به نقش‌آفرینی پرداختند. «دهلیز» فیلمی بود که رضا عطاران را نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد در سی‌ویکمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر کرد. شایان ذکر است که این فیلم، توسط موسسه سیمای مهر توزیع شد و بعدها پس از اکران در سینماهای کشور، در شبکه نمایش خانگی نیز پخش گردید. «دهلیز» حتی به زبان عربی از شبکه آی‌فیلم نیز پخش شد.
«طبقه حساس» یا «طبقه هساث» به کارگردانی کمال تبریزی نیز یکی دیگر از فیلم‌های سینمایی در ژانر طنز است که رضا عطاران در آن حضور داشت. این فیلم در نوروز سال 1393 اکران شد و فروش خوبی را تجربه کرد. عطاران به‌خاطر بازی در این فیلم، برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد در سی‌ودومین دوره جشنواره فیلم فجر شد و این جایزه نیز به کارنامه افتخاراتش اضافه گردید. ازجمله بازیگرانی که با او در این فیلم هم‌بازی بودند، می‌توان به: محمدرضا فروتن، پانته‌آ بهرام، بهاره رهنما، پیمان قاسم‌خانی، هوتن شکیبا، بهرام ابراهیمی و آزاده صمدی اشاره کرد.
یکی از جنجالی‌ترین آثار رضا عطاران در دهه نود، فیلم «استراحت مطلق» است که در بالا به آن اشاره کردیم. این فیلم در سال 1392 تولید و در بهار سال 1393 منتشر شد. تماس‌های بدنی رضا عطاران و بازیگر فیلم که بعدها معلوم شد همسرش بوده است، بازتاب‌های زیادی داشت. ازجمله بازیگرانی که با او در این فیلم به نقش‌آفرینی پرداختند می‌توان به: ترانه علیدوستی، بابک حمیدیان، مجید صالحی، فریده فرامرزی، علی میلانی و امیرشهاب رضویان اشاره کرد.
«کلاشینکف» نام یکی دیگر از فیلم‌های سینمایی است که رضا عطاران در دهه نود، در آن به نقش‌آفرینی پرداخته است. کارگردان این فیلم سعید سهیلی بوده و در سال 1392 توسط فیلمیران توزیع شد. این فیلم برای اولین بار در سی‌ودومین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر به نمایش درآمد. عطاران در فیلم «کلاشینکف» در نقش رضا کلاش ظاهر شد و بازیگرانی همچون: ساعد سهیلی، فرهاد اصلانی، اندیشه فولادوند، شهرام حقیقت‌دوست، شقایق فراهانی، علیرضا استادی، انوش معظمی، جمشید هاشم‌پور، جواد عزتی، سارا سهیلی و سینا مهراد، با او در این فیلم هم‌بازی بودند.
عطاران همچنین در سال 1392 فیلم «ردکارپت» را کارگردانی و در آن نیز بازی کرد. نویسنده‌ی فیلم نیز خودش بود. این فیلم، محصول مشترک ایران و فرانسه بود و فروش گیشه آن به 1 میلیارد و 550 میلیون تومان رسید. داستان فیلم، داستان یک عاشق سینما است که برای ملاقات با یکی از کارگردان‌های معروف جهان (استیون اسپیلبرگ)، خود را در ایام برگزاری جشنواره کن به آنجا می‌رساند. جالب است بدانید که دیالوگ‌های این فیلم، به 3 زبان فارسی، انگلیسی و فرانسوی است.
یکی از موفق‌ترین آثاری که رضا عطاران در دهه نود در آن به ایفای نقش پرداخت، فیلم سینمایی «نهنگ عنبر» بود که در سال 1393 تولید شد. او در این فیلم، روبه‌روی دوربین سامان مقدم قرار گرفت. عطاران در «نهنگ عنبر»، نقش مردی 50 ساله به نام ارژنگ صنوبر دارد که تجارب متفاوت و ماجراهای سخت عاشقانه‌ای را پشت سر گذاشته است و روایت کلی فیلم، در مورد این تجارب و ماجراها است. شایان ذکر است که این فیلم باوجوداینکه در ابتدا مورد تأیید وزارت ارشاد قرار نگرفت، اما پس از اعمال اصلاحات در برخی سکانس‌ها، فروش بسیار خوبی را تجربه کرد.
«گینس» به کارگردانی محسن تنابنده، محصول سال 1394 و «من سالوادور نیستم» به کارگردانی منوچهر هادی محصول سال 1395، از دیگر فیلم‌های طنز پرفروشی به‌شمار می‌آیند که رضا عطاران در دهه نود در آنها به ایفای نقش پرداخته است.
«نهنگ عنبر 2: سلکشن رؤیا» به کارگردانی سامان مقدم در سال 1395 تولید و در اواسط بهار 1396 اکران شد. این فیلم دنباله‌ی «نهنگ عنبر» بوده و عطاران بار دیگر در آن بازی کرد. فروش بیش از 20 میلیارد تومانی «نهنگ عنبر 2: سلکشن رؤیا»، سبب شد تا این فیلم یکی از پرفروش‌های سینمای ایران دهه نود باشد. شایان ذکر است که «نهنگ عنبر 2» همچنان در فهرست 20 فیلم پرفروش تاریخ سینمای پس از انقلاب قرار دارد.
«مصادره» به کارگردانی مهران احمدی، نیز فیلم دیگری بود که عطاران در دهه نود در آن نقش‌آفرینی نمود. اکران این فیلم در 23 اسفند 1396 در سینماهای کشور آغاز شد و بیش از 15 میلیارد و نیم در گیشه فروش داشت. بازیگرانی همچون: هومن سیدی، بابک حمیدیان، مزدک میرعابدینی، میرطاهر مظلومی، هادی کاظمی، مهران احمدی، امیر صدرا حقانی، هارمیک سوقومونیان، با رضا عطاران هم‌بازی بودند. عطاران به‌خاطر بازی در این فیلم، برنده جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد در سی‌وششمین دوره جشنواره فیلم فجر شد.
رضا عطاران در «خوابم می آد»
«خوابم می‌آد» یکی از فیلم‌هایی است که در ابتدای دهه نود شمسی در آن بازی کرد. کارگردانی این فیلم را نیز خودش بر عهده داشت. روایت این فیلم، داستان معلمی (به نام رضا) درستکار و اخلاق‌مدار است که به سن میان‌سالی رسیده و ارتباط گرفتن با خانم‌ها برایش مشکل است. نقش این معلم را رضا عطاران بازی می‌کند. رضا در جریان این فیلم با دختری پاستیل‌فروش آشنا می‌شود که این دختر برای پیوند کلیه خواهرش دچار مشکل شده است. به‌همین‌خاطر رضا را به کارهایی وادار می‌کند، که مطابق میلش نیست. در این فیلم، اکبر عبدی نقش یک زن سالخورده – مادر رضا – را دارد. دیگر بازیگران این فیلم عبارت‌اند از: مریلا زارعی (در نقش شیرین)، ناصر گیتی جاه (در نقش پدر رضا)، ویشکا آسایش (در نقش فریبا)، سروش صحت (در نقش سرافراز)، اصغر سمسار زاده (در نقش سرهنگ) و حسین محب اهری (در نقش پدر مانی).
همان‌طور که گفته شد، رضا عطاران به‌خاطر کارگردانی «خوابم می‌آد» در سی‌اُمین دوره جشنواره فیلم فجر، برنده جایزه بهترین کارگردانی بخش نگاه نو و به‌خاطر بازی در این فیلم، برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد شد. شایان ذکر است که توزیع‌کننده این فیلم «فیلمیران» بود و قریب به 2 میلیارد تومان فروش داشت.
رضا عطاران در «نهنگ عنبر»
یکی از نقاط شاخص بازیگری رضا عطاران در سینمای ایران پس از انقلاب، بازی در فیلم سینمایی طنز «نهنگ عنبر» است؛ این فیلم که باوجوداینکه با سانسورهایی همراه شد، بیش از 7 میلیارد تومان فروش داشت. عطاران در این فیلم (در نقش ارژنگ صنوبر) با مهناز افشار (در نقش رؤیا)، ویشکا آسایش (در نقش فرناز شهیب)، سام نوری (در نقش دندان‌پزشک و همسر دوم رؤیا)، هانیه توسلی (در نقش مادر ارژنگ)، رضا ناجی (در نقش شریک ارژنگ)، نادر سلیمانی (در نقش پدر ارژنگ)، علی قربان‌زاده (در نقش حاج‌آقا تحقیقی)، حسین سلیمانی (در نقش مأمور شهربانی) و سپند امیرسلیمانی (در نقش خواننده) هم‌بازی گردید. شایان ذکر است که رضا عطاران به‌خاطر بازی در این فیلم، در شانزدهمین دوره جشن دنیای تصویر، نامزد جایزه بهترین بازیگر مرد سینما شد.
همچنین شاید برایتان جالب باشد که طبق نظرسنجی که سایت خبر آنلاین در مورد فیلم‌های سینمایی که در سال 1394 از مخاطبان سینما انجام داد، فیلم «نهنگ عنبر» به لحاظ محبوبیت در صدر فهرست فیلم‌هایی قرار گرفت که همزمان با آن اکران شدند و بعد از فیلم «محمد رسول‌الله» توانست پرفروش‌ترین فیلم آن سال شود.
رضا عطاران در «نهنگ عنبر 2»
از دیگر آثار پرفروش اما به نسبت ضعیفی که رضا عطاران در آنها بازی کرد، فیلم «نهنگ عنبر 2» است. سامان مقدم آن را در سال 1395 ساخت و در سال 1396 به‌صورت عمومی اکران شد. داستان این فیلم به این صورت است که ارژنگ صنوبر بعد از 40 سال رؤیا را به‌دست آورد و آنها برای گرفتن مراسم عروسی به شمال می‌روند و در جریان این سفر، خاطره‌بازی‌ها و وقایع زندگی این ارژنگ و رؤیا در دهه شصت را مشاهده می‌کنیم. درواقع «نهنگ عنبر 2» برشی از اتفاقات دهه شصت نوستالژیک ملت ایران است.
بازیگران این فیلم: رضا عطاران (در نقش ارژنگ صنوبر)، مهناز افشار (در نقش رؤیا)، ویشکا آسایش (در نقش فرناز شهیب)، حسام نواب‌صفوی (در نقش شهاب)، رضا ناجی (در نقش پناه)، امیرحسین آرمان (در نقش سهیل تبریزیان)، سیروس گرجستانی (در نقش پلیس)، حسن زارعی (در نقش دکتر) و مهوش وقاری (در نقش مادر رؤیا) بودند. لازم به ذکر است که رضا عطاران به‌خاطر بازی در این فیلم، نامزد بهترین بازیگر مرد سینما از هجدهمین دوره جشن حافظ شد.
به‌دنبال اصلاحات و ممیزی‌های زیادی که شورای پروانه‌ی نمایش بر روی این فیلم اعمال کرد، سامان مقدم، کارگردان، نویسنده و تهیه‌کننده‌ی این فیلم، گفت که: «این فیلمی که شما می‌بینید، لاشه‌ی نهنگ عنبر 2 است». اما بااین‌وجود، «نهنگ عنبر 2» نزدیک به 21 میلیارد تومان فروش گیشه داشت. همچنین شاید تعجب کنید اگر بدانید که این فیلم، رکورددار فروش افتتاحیه در تاریخ سینمای ایران است؛ زیرا در 3 روز اولیه اکران، قریب به 1 میلیارد و 200 میلیون تومان فروخت و باعث جذب بیش از 110 هزار تماشاگر شد. گفتنی است که این فیلم در کشورهای دیگر نیز اکران گردید.
رضا عطاران در «من سالوادور نیستم»
«من سالوادور نیستم» محصول سال 1394 بوده و آن را منوچهر هادی کارگردانی کرده است. روایت این فیلم، داستان مردی به نام ناصر ایزدی است که رضا عطاران، آن را بازی می‌کند. ناصر ایزدی در این فیلم مردی است که به دین اسلام مقید است. او مقدار زیادی پول را پیدا می‌کند و به صاحبش تحویل می‌دهد. این فداکاری باعث می‌شود تا ناصر به برنامه‌های تلویزیونی دعوت شود و در مورد فداکاری‌اش توضیح دهد. همین امر سبب معروف شدن او می‌شود. به‌همین‌خاطر شخصی به نام سیامک پروین از آژانس تعطیلات رؤیایی با ناصر ایزدی تماس می‌گیرد و به او اعلام می‌کند که به‌خاطر فداکاری‌اش از طرف این آژانس، برنده‌ی یک سفر برزیل به‌صورت کاملاً رایگان شده است. ازآنجایی‌که ناصر فردی مذهبی است، این سفر را قبول نمی‌کند و آن را مناسب نمی‌داند اما با اصرار همسرش الهام به این سفر می‌روند و ماجرای اصلی فیلم آغاز می‌شود.
رضا عطاران در فیلم «من سالوادور نیستم» برای نخستین بار با یک هنرپیشه غیر ایرانی به نام کارول ویدوتی هم‌بازی شد که نقش آنجل (یک دختر برزیلی) را ایفا می‌کرد. لیست بازیگران این فیلم عبارت‌اند از:
- رضا عطاران: در نقش ناصر ایزدی/سالوادور
- یکتا ناصر: در نقش الهام ایزدی، همسر ناصر
- کارول ویدوتی: در نقش آنجل
- مهدی محرابی: در نقش سیامک پروین
- سوگل محرابی: در نقش سوگل دختر ناصر
- بری فیوکا: مادربزرگ آنجل
- ژیلا صادقی: در نقش مجری تلویزیون
و ریوالدو، بازیکن مطرح فوتبال برزیل نیز در نقش خودش، در این فیلم بازی کرده است. شایان ذکر است که این فیلم 90 دقیقه‌ای بیش از 14 میلیارد تومان در گیشه فروش کرد.
همان‌طور که گفته شد، فیلم «من سالوادور نیستم»، مخاطب را با خود به برزیل می‌برد. برزیل‌گردی رضا عطاران در این فیلم، سبب شه تا ایرانیان زیادی علاقه‌مند به سفر به این کشور کم‌تر شناخته‌شده در زمینه گردشگری شوند. صنعت گردشگری، یکی از پول‌سازترین صنایع در عصر امروز است. اگر قصد فعالیت و سرمایه‌گذاری در این صنعت را دارید، توصیه می‌کنیم به مجموعه آموزش‌های مرتبط با این صنعت در پلتفرم آموزشی فرادرس مراجعه نمایید.
و اگر صرفاً قصد مسافرت به کشور برزیل یا هر کشور خارجی دیگری را دارید، آگاهی از یک سری دانستنی‌های کاربردی قبل از شروع مسافرتتان می‌تواند سفر شما را شیرین‌تر و دلچسپ‌تر نماید. ازجمله این اطلاعات می‌توان به: جمع‌آوری و ترجمه اسناد و مدارک برای مسافرت، نحوه اجاره مسکن موقت، نحوه استفاده از سیستم حمل‌ونقل، امور مالی و مالیاتی، نحوه افتتاح حساب بانکی و نحوه خرید و… اشاره کرد. همگی این اطلاعات را می‌توانید در لینک زیر فرا بگیرید.
رضا عطاران در فیلم «روشن»
«روشن» فیلمی به کارگردانی روح‌الله حجازی و محصول سال 1399 است که نقش اول آن را رضا عطاران بازی کرده است. روایت این فیلم، داستان مرد میان‌سالی است که عاشق بازیگری است؛ او درگیر یک فقر بزرگ مالی بوده و به همین دلیل همه‌ی زندگی‌اش در آستانه فروپاشی است؛ آن مرد تصمیم می‌گیرد که نقشش را بازی کند. سیامک انصاری، سارا بهرامی و مهدی حسینی‌نیا در این فیلم هم‌بازی رضا عطاران هستند. شایان ذکر است که عطاران به‌خاطر بازی در این فیلم، برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد در سی‌ونهمین دوره جشنواره فیلم فجر شد و آخرین جایزه دوران بازیگری خود در قرن سیزدهم شمسی را از جشنواره فیلم فجر به خانه برد.
جالب است بدانید که ژانر این فیلم کمدی نیست و این امر نشان‌دهنده این است که آقای رضا عطاران فقط در عرصه طنز هنرمند نیست و در ژانرهای دیگر سینمایی می‌تواند به خوبی ایفای نقش نموده و کماکان جایزه بهترین بازیگر نقش اول را از آنِ خود کند.
اینستاگرام رضا عطاران
رضا عطاران حضور آن‌چنان فعالی در اینستاگرام ندارد اما صفحه او را بیش از 6.5 میلیون نفر دنبال می‌کنند. استوری‌ها و پست‌هایی که او در اینستاگرام خود منتشر می‌کند، نیز مانند آثارش بیشتر جنبه طنز و سرگرمی دارد و گاهاً مناسبتی است. او در اینستاگرام حدود 40 نفر را فالو می‌کند که برخی از آنها عبارت‌اند از: کتایون ریاحی، امین حیایی، رضا عطاران، ویشکا آسایش، امیر جعفری، محسن تنابنده، هانیه توسلی، مهناز افشار، مجید صالحی، صفحه هواداران خودش. شاید برایتان جالب باشد که او در بیوی اینستاگرام خود نوشته: We Only Live Once (ما فقط یکبار زندگی می‌کنیم). یکی از پست‌های پربازدید پیج اینستاگرام رضا عطاران، عکسی از خود او در دوره نوجوانی است؛ عکسی که از روی مدرک دیپلمش آن را گرفته و – با کپشنی جالب و طنزآمیز – آن را پست نموده است. در تصویر زیر می‌توانید این پست را ببینید:
یکی دیگر از پست‌های پیج رضا عطاران در اینستاگرام، عکس او در کنار استاد داریوش مهرجویی است. عطاران در کپشن این پست، تولد استاد را به او تبریک گفته است. در تصویر زیر می‌توانید این پست را ببینید:
اگر علاقه‌مند هستید که در اینستاگرام، حضور فعالی داشته باشید و تعداد زیادی فالوئر، پیج شما را دنبال کنند، لینک‌هایی که در ادامه آمده است، شما را با تکنیک‌های افزایش فالوئر در این شبکه اجتماعی آشنا می‌کند.
- نقش شبکه های اجتماعی در برندینگ – کلیک کنید.
- آموزش اصول ساخت تصویر اینستاگرام و سایر شبکه های اجتماعی – کلیک کنید.
رضا عطاران در شبکه های اجتماعی و راههای ارتباطی با او
- آدرس وب‌سایت اصلی رضا عطاران: (+)
- آدرس کانال تلگرام رضا عطاران: در زمان نگارش این مطلب، او هیچ اکانت رسمی در تلگرام ندارد.
- آدرس صفحه اینستاگرام رضا عطاران: (+)
- آدرس صفحه فیسبوک رضا عطاران: (+)
- آدرس صفحه توئیتر رضا عطاران: در زمان نگارش این مطلب، او هیچ اکانت رسمی در توئیتر ندارد.
سخن پایانی درباره رضا عطاران
سینمای ایران، یک سینمای تقریباً جدی است؛ تعداد طنزپردازانی که در سینمای ایران به‌صورت حرفه‌ای مشغول به فعالیت هستند، زیاد نیست و اگر کسی بخواهد طنازی کند، مسیر سختی برای خنداندن مخاطب ایرانی در پیش خواهد داشت؛ دلیل این امر این است که مخاطب ایرانی، سخت می‌خندد اما آسان گریه می‌کند. به همین خاطر می‌توان گفت که پول درآوردن از خنداندن مخاطبان سینما در ایران، یک هنر است؛ هنری که – به قول احسان علیخانی (مجری شبکه 3 سیما) – رضا عطاران دارد.
در این مقاله سعی شد تا رضا عطاران را به شما عزیزان بیشتر بشناسانیم و آثار و افتخارات وی را در گذر زمان و به‌صورت دسته‌بندی‌شده به شما مخاطبان گرامی ارائه نماییم. اگر شما هم دیدگاهی درباره آثار سینمایی و تلویزیونی رضا عطاران در طول سال‌های فعالیت حرفه‌ای‌اش در حوزه سینما و طنز دارید، لطفاً نظر یا دیدگاه خود را، از طریق بخش کامنت در انتهای این نوشتار به اشتراک بگذارید. همچنین در صورت تمایل می‌توانید لینک این مطلب را از طریق کانال‌ها و گروه‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی عضو هستید به اطلاع دوستان و علاقه‌مندان به سینما و تلویزیون ایران قرار دهید و ما را نیز در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید.
